Hamza İlhanizade ve İran polo (Çevgân) sporunun büyümesine yönelik çabaları

Polo (Farsça’da Çevgan) otantik bir İran sporudur. Uzmanlar Çevgân’ın tarihinin M.Ö. 1. bin yıla kadar uzandığına inanırlar ve bu sporun binicilik becerilerini ve atları geliştirmesi nedeniyle yöneticilerin desteğiyle karşılanıp büyüdüğünü düşünüyor. Daha sonra bu spor diğer ülkelere de tanıtıldı. İran'da bu spor özellikle kutlamalarda anlatım, canlandırma ve müzikle birlikte yapılıyor, Çevgân sahasının köşelerinde keman, trompet ve zurna çalınıyordu. Çoğunluğu geçmişten kalan minyatür formundaki resimlerde Çevgânnun pek çok rolü görülmekte ve zurna, darbuka çalıcıları gibi müzisyenler enstrüman çalarak meşgulken tasvir edilmektedir. Bu nedenle Çevgânnun "şenli sporu" olarak tanımlanması gerekir.

İran toplumunda Çevgân yarışmaları o kadar ciddiydi ki, hükümdarlar ve ünlü kişiler bizzat izlemeye geliyordu. Bu konum, Çevgânnun özel bir sosyal ve kültürel değer taşımasından kaynaklanmaktadır. Ancak bu spor giderek İran toplumunda yerini kaybetmiş ve pek fazla ilgi görmemiştir. Son birkaç on yılda Çevgânyu yeniden canlandırmak ve herkese tanıtmak için birçok çaba sarf edildi. Bu çabalar özellikle 2002'den sonra, Dini Lider'in Çevgânya daha fazla yatırım yapma ve bu sporun statüsünü iyileştirme vurgusuyla şekillendi. Aynı yıl Çevgânnun binicilikten ayrılmasıyla İran spor federasyonları arasında yeni bir federasyon kuruldu. Son olarak UNESCO dünya organizasyonuna sunulmak üzere bir dosya hazırlanarak "Müzikli ve anlatımlı bir at sırtında oyun olan Çevgân" 2015 yılında dünyada tescillendi. Bu sayede Çevgânnun kültürel ve tarihi konumu tanıtılmaya ve önemi vurgulanmaya büyük bir çaba sarfedildi. Hamze İlhanizade, Çevgân alanındaki faaliyetleri nedeniyle adı 2018 yılında İran'ın yaşayan insan hazineleri listesine kaydedilen kişilerden biriydi.

Hamza İlhanizade, çocukluğu ve spora merakı

Hamza İlhanizad göçebe bir ailede doğdu. Doğduğu yer İran'ın batısındaki Bukan şehri yakınlarındaki Hamamian adlı bir köydü. İlhanizade, ailesini İran hayranları ve İran kültürü ve edebiyatını sevenler olarak tanımlıyor. Ona göre ailesinin edebiyata olan ilgisi, kendisi ile İran kültürü ve edebiyatı arasında derin bir bağ oluşmasına neden olmuş, çocukluğunda Hafız'ın şiirlerini okumuştur. Çevgân ile çocukluk ve gençlik yıllarında başlattığı eğitimine devam etmek üzere Tahran'a gittikten sonra dahi bu spordan vazgeçmemiştir. Endüstriyel alanda da faaliyet gösteren İlhanizade, 2002 yılında İran İslam Cumhuriyeti Çevgân Federasyonu başkanlığına seçildi ve 15 yıl boyunca bu sorumluluğu üstlendi. Bu federasyonun başkanlığı sırasında Çevgân dosyası UNESCO'ya sunuldu ve tescillendi.

O, çevgân coşkusunu tüm sporlar arasında benzersiz buluyor ve şöyle düşünüyor: "Çevgân, vatanımız ve gelecek nesiller için korunması gereken bir değerdir, ancak bazıları bu sporu anti-değer olarak sunmak istedi... Bu ülke her zaman böyle olmuştur. aşıklar ülkesi kültürünün yeniden canlandırılmasında öncü olmuştur. Fırsat buldukça bu insanların desteğiyle Çevgân hakkında görüşler ortaya koyduk ve sonunda izole edilen, ezilen ve reddedilen çevgânı herkesle tanıştırdık ve bu topraklar adına dünya kültür listesinde tescil ettirmeyi başardık." O, Çevgânnun İran adı altında tescil edilmesini büyük bir başarı olarak değerlendiriyor ve Çevgânyu tarihi, sanatsal, kültürel ve edebi unsurların bir araya geldiği bir koleksiyon olarak tanımlıyor.

İsfahan'ın İmam Meydanı'nın (Nakş Cihan) bir Çevgân müsabakası alanına yeniden dönüştürülmesi İlhanizade'nin hedeflerinden ve hayallerinden biridir. Bu eser başlangıçta Çevgân müsabakalarının yapıldığı bir alan olarak inşa edilmiş olup, bu oyunda kullanılan kapıların kalıntıları hala mevcuttur. Safevi krallarının aileleriyle birlikte Ali Kapu Sarayı’nda Çevgân maçlarına katıldığı ve maçları izlediği bilinmektedir.