Hayme Kukla Oyunu

İran'ın geleneksel oyunlarından olan Hayme Kukla Oyunu adından da belli olduğu gibi hayme (çadır)de icra edilen kukla oyunudur.

Genellikle geceleri düzenlendiği için bazı yörelerde "Gece Oyunu" olarak da bilinen bu tür oyunda Gece Oyuncusu olarak adlandırılan Hayme Oyuncusu,  insan ya da hayvan şeklindeki kuklaları hareket ettirip konuşturuyor.

Hayme Kukla Oyunu'nun doğduğu yer bilinmemektedir. Ancak Hindistan, Çin ve İran gibi bazı Doğu ülkelerini, bu oyunun onlarda uzunca bir geçimişinin olduğundan dolayı onun doğuş yeri olduğu tahmin edilmektedir.

Bu oyunun İran'daki geçmişi İslam'dan Öncesine ve muhtemelen Sâsâniler dönemine dayanır. Bazı tarihçiler bu oyunun eskiden beri devam etmesinin kanıdı olarak Hayyam, Nizami, Attar ve Hakani gibi şairlerin bu oyunu Gece Oyunu ya da Kukla Oyunu  isimleriyle andıkları şiirlerine istinat etmişlerdir.

Bazı araştırmacılara göre; Kukla Oyunu iki tarzda icra edilir. Birinci tarzda kuklaların her tarafına bağlanmış iplikler, genelde ozan olan kukla oynatan tarafından kımıldatılır.

İkinci tarzda ise, perde arkasında oturmuş olan kukla oynatan, parmaklarını kuklaların kese gibi olan kafaları, elleri ve elbiselerine sokup onları kımıldatır.

Kukla oyunlarının hikayeleri gelenellik sözel rivayetIer, ata sözleri, halk hikayeleri ve toplumda cereyan eden olaylardan oluşan alıntılardır. Bu hikayelerde toplumun çeşitli kesimlerinden bir temsilci kukla oyunlarıyla ilgili kesimin özellikleri ve davranışlarını alaycı ve müstehzi bir dille gösterime sunmaktadır…