Kakmacılık

Kakmacılık eski bir kökü ve geçmişi olan İran'ın en zarif elsanatlarındandır. Eski zamanlardan itibaren İran'da yaygın olan bu sanat pek çok eserin ortaya çıkmasına vesile olmuştur.

Bu sanatla yapılan bazı tarihî eserlerin ornekleri:

1. Bin yıldan fazla geçmişiyle kakma işlemciliği olan Şiraz'da bulunan AtîK Ulu Camii'nin minberi

2. H.8. y.yıl (M.14. y.yıl)a ait Şiraz'da bulunan Atîk Ulu Camii'nin ana kemerinin tavanı

3. Şuanda Özbekistan'da yer alan Semerkand'de Gürkanlı Timur'un "Dilgüşa" adlı rüya gibi sarayının kakma işlemciliği olan kapıları hem de Timur'un mezarının kakma kapıları

4. Berlin Müzesinde korunmakta olan H. 999 (M. 1591) yılında "Habibullah" adında bir sanatçının tarafından  kemik kaplamalı olan ceviz ahşabı kapıları ve diğer ahşaplar üzerinde yapılan kakma işlemciliği

5.  İngiltere'nin "Victoria & Albert" Müzesinde korunmakta olan Çiçek,çalı nakışları veya geometrik şekiller ile süslenmiş olan kakma kapıları

6. H.1114 (M. 1702) yılında inşa edilmiş olan İsfahan'da bulunan "Lübnan Camii"nin geometrik şekilleri ve gümüş parçaları olan ahşaptan yapılmış kakma minberi

7. 400 metrekare kadar kakma işlemciliği olan Milli Şura Meclisi'nin Hatem Salonu

Bu sanatın zirve noktasındaki gelişimi Safevi'ler dönemindeydi. Bu dönemde sanatçılar İran'ın dört bir yanından Safevi'lerin başkenti olan İsfahan'a yöneldiler ve ülkenin unutulmaya yüz tuttuğu sanatlarının yeniden canlandırmaya çalıştılar. Sanatçılar kakmacılık, oymacılık, çinicilik gibi dallarda faaliyet göstermelerinin yanısıra bazı binaların inşa edilmesi ya da onarıIması, hem de tarihi eserler, türbeler ve kutsal mekanların  onarılması yönünde oldukça teşvik edildiler.

Kakma sanatı, İran İslam Devrimi'nden sonra Yüksek Öğretim ve Kültür Bakanlığı kapsamına alınarak eski Kültür ve Sanat Bakanlığı'na bağlı Kakmacılık Atölyesi'nde olan eski mekanında faaliyet göstermeye devam etti. Ancak tasarımların yönü değişime tâbi tutuldu. Böylece yabancı tasarımlar yerine geleneksel tasarımlara daha çok ilgi gösterilip destek verildi. Ayrıca yazı sanatı da artık kakma işlemciliği ile iç içe olup, bu sanatın bir parçası haline gelmiştir.