Heykeltıraşlık

İran'da heykeltıraşlığın geçmişi beş bin yıl öncesine dayanır. Kazılar sonucunda Luristan'da bulunan  doğadan ilham alınarak yapılmış olan sembolik bronz eserler bunun kanıtlarından biridir.

Eski Iran'da Ahamenişler döneminden kalan ve Aşuriler tarafından naturalistik bir bakış açısıyla yapılan taş heykellerin, genellikle dini ve kronolojik yönlerinin yanısıra hayvan motiflerinin de ağırlıklı olduğu gözlenmektedir.

Eşkâni'ler döneminde heykeltıraşlık sanatı Ahamenişler döneminde olduğu gibi realistik üslupla devam etti. Sâsâni'ler döneminde ise, bu sanat ayını üslubu korumakla birlikte  doğaya biraz daha yaklaşarak naturalizm ağırlıklı bir üslupta devam etmiştir.

İran'ın çağdaş heykeltıraşlık sanatı,  Kemalü'l Mülk ve ondan sonra gelen Avrupa'da eğitim almış olan Ebu'l Hasan Sıddıki gibi büyük üstatlar ve öncü heykeltıraşlar sayesinde hayat buldu. Onların yolunu Ali Ekber Sanati ve Ali Kahhari Kermani gibi büyük üstatlar devam ettirdiler. Bu sanatçıların üslupları Neoklasisizm, Realizm ve Neorealizm'den ibaretti.

ş.1320/m.1941 yılından itibaren İran'ın resim ve heykeItıraşlık sanatında Modern ve  Postmodern Sanat olarak bilinen yeni bir akım ortaya çıktı. Bu akımın öncüleri olan Perviz Tanâvoli ve Jâze Tabatabai, sonraları da Kudretullah Mimariyan ve Behmen Muhasis gibi sanatçılar modern sanat yöntemleri ve İran toplumunun geleneksel motiflerinden yararlanarak İran heykeltraşlığı vesilesiyle ulusal hüviyeti yaşatmaya aynı zamanda da evrensel çapta ilişki kurmaya çalıştılar.

İran'ın Ünlü Heykeltıraşları:

İran'ın ünlü heykeltıraşlarından biri Ebu'l Hasan Sıddıki'dir. Onun ünlü eserleri

Firdevsi ve Hayyam heykelleridir.

Ali Kahhari Kermeni İran'ın diğer ünlü heykeltıraşlarındandır. Bu ünlü sanatçı Zekeriya -yi Razi, Hacu-yi Kermani, Attar Nişaburi, Rudeki, Ebu Said Ebul Hayr, Allame Dehhuda, Fahreddin Es'ad Gorgani, Üstat Behzad, Üstat Şehriyar gibi İran'ın övünç kaynağı olan ünlülerin heykelleri, ayrıca Eski İran Müzesi ve Cumhur Başkanlığı Binasında korunmakta olan çok sayıda da Rölyef (Kabartma) kendinden geriye bırakmıştır.

Ünlü heykeltıraşlardan bir diğeri de Gulamrıza Rahimzade Erjeng'dir. Onun eserleri adaletli padişah olan Enuşirvan, Gerşasb ile Ejderha Savaşı ve Aslanlar heykelleridir.

Heykeltıraş ve ressam olmakla birlikte arşitekt, mimar ve tasarımcı olan Huşeng Seyhun da  heykeltıraşlık ve tasarım alanında ünlülerdendir. İbn-i Sina, Hayyam, Firdevsi, Afşar Nadir Şah ve Kemalül Mülk'ün anıt kabirlerinin tasarımları onun kendinden geriye bıraktığı eserlerdir.