Harezmi Üniversitesi, yüksek öğrenimde 100 yılı aşkın bir geçmiş

Harezmi Üniversitesi İran'ın ilk yüksek öğrenim merkezi olarak biliniyor. Adını "Ebu Cafer Muhammed bin Musa Harezmi" onuruna verilen bu üniversite, Tahran'ın merkezi bölgelerinden birinde yer alıyor.

Harezmi kimdir?

Harezmi 780'de doğan ve 80 yıllık yaşamının çoğunu o dönemin en büyük hükümeti olan Abbasi Halifeliği'nin merkezi olan Bağdat'ta geçiren İranlı bir filozof, tarihçi, matematikçi ve astrologdur. Matematikte ayrı bir geometri dalı yarattı ve buna analiz adını verdi. İkinci dereceden denklemlerin ilk çözümü Kharazmi tarafından sunuldu. Onun hizmetleri sayesinde matematiğin bu dalı hala "cebir" olarak anılmaktadır. Ayrıca Ay yüzeyindeki sekiz uydu krateriyle birlikte büyük bir kratere de Kharazmi adı veriliyor.

Harezmi bilim tarihinde o kadar etkili olmuştur ki, bazı bilim tarihçileri MS 9. yüzyılın ilk yarısını "Harezmi dönemi" olarak adlandırmışlardır. Harezmi'nin birkaç kez Latince'ye tercüme edilen "Al-Hind Al-Hind" adlı kitabı, Avrupa'daki numerolojiyi Hint-Arap numerolojisi biçimine dönüştürdü. O zamana kadar Avrupa'da Roma rakamları yaygındı. İran'da Harezmi'nin doğum günü olan 13 Temmuz, Bilgi Teknolojileri Günü olarak anılıyor.

Harezmi Üniversitesi’nin Tarihi

1918 yılında bugün Harezmi Üniversitesi olarak bildiğimiz "İran Yüksek Öğretim Enstitüsü" adında bir merkez kuruldu. 1928 yılında bu merkezin adı "Dar al-Mullemin Âli" olarak değiştirildi ve öğretmen yetiştirme görevi ona verildi. Bir yıl sonra bu merkez edebiyat (felsefe, Fars edebiyatı, tarih ve coğrafya) ve bilimsel (Tabi’i İlimler, matematik, fizik ve kimya) bölümlere ayrıldı ve burada bazı Fransız öğretmenler görevlendirildi. Bu merkezin adı 1932 yılında Yüksek Üniversite olarak değiştirilmiştir.

1934 yılında Tahran Üniversitesi'nin kurulmasından sonra üniversitenin edebiyat bölümü Edebiyat Fakültesi'ne, fen bilimleri bölümü ise Tahran Üniversitesi Fen Fakültesi'ne devredilmiş ancak 1959 yılında bu üniversite bağımsızlığına kavuşmuştur.

Bu merkezin adı 1974 yılından 2011 yılına kadar "Öğretmen Eğitimi Üniversitesi" iken bu yıl resmi olarak "Harezmi Üniversitesi" olarak değiştirildi. Son olarak 2014 yılında "İktisadi Bilimler Üniversitesi", Harezmi Üniversitesi'nin mevcut yapısını oluşturmak üzere Harezmi Üniversitesi ile birleştirildi.

Kampüsler ve kolejler

Harezmi Üniversitesi'nin Tahran ve Karaj'da iki kampüsü bulunmakta. Ayrıca bu üniversitede 15 fakülte faaliyet göstermektedir:

1. Edebiyat ve Beşeri Bilimler Fakültesi

2. İktisat Fakültesi

3. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Fakültesi

4. Hukuk ve Siyaset Bilimi Fakültesi

5. Psikoloji ve Eğitim Bilimleri Fakültesi

6. Kimya Fakültesi

7. Coğrafya Bilimleri Fakültesi

8. Matematik ve Bilgisayar Bilimleri Fakültesi

9. Yer Bilimleri Fakültesi

10. Biyolojik Bilimler Fakültesi

11. Mali Bilimler Fakültesi

12. Teknik ve Mühendislik Fakültesi

13. Fizik Fakültesi

14. İşletmecilik Fakültesi

15. Sanat ve Mimari Fakültesi

Harezmi Üniversitesi'nde 15.000'e yakın öğrenci eğitim görüyor. Bu üniversitenin 500'den fazla öğretim üyesi bulunmaktadır ve İran'ın en iyi üniversitelerinden biri olarak bilinmektedir. 2023 yılında yayınlanan Şangay sıralamasında bu üniversite, mühendislik alanında ve "Kimya Mühendisliği" alanında İran'ın en iyi üniversiteleri arasında arasında yer almayı başarmıştır. Ayrıca 2019-2021 yılları arasında Times sıralamasında dünya üniversiteleri arasında 601 ila 800 arasında yer alan bu üniversite, sanayiden para kazanma açısından İran'ın en iyi 10 üniversitesi arasında yer aldı.

Harezmi Üniversitesi'nin uluslararası faaliyetleri

Harezmi Üniversitesi'nde, asıl görevi üniversitenin uluslararası bilimsel itibarını güçlendirmek olan "Uluslararası Bilimsel İşbirliği" adında bir ofis bulunmaktadır. Bu merkez 2002 yılından itibaren çalışmalarına başlamış ve bu yıllarda üniversiteler ile uluslararası araştırma merkezleri arasında iletişim kurarak protokoller imzalamıştır. Ocak 2017'de imzalanan anlaşmaya dayalı olarak "İran-Avusturya Çalışma Grubu"nun kurulması da bu ofisin faaliyetleri arasında yer alıyor. Bu çalışma grubu, iki ülkenin ortak bilimsel faaliyetlerinin iletişiminden ve organize edilmesinden sorumludur ve şu ana kadar iki ülkeden uzmanların katılımıyla yükseköğretim konusunda iki ortak konferans düzenlemiştir.

Bu ofis, uluslararası öğrencilerin işe alınmasıyla ilgili konuları kolaylaştırarak, her yıl bu üniversitede okumak üzere çok sayıda gönüllüyü kabul etmektedir. Harezmi Üniversitesi her yıl okuyan veya öğrenime başvuran yaklaşık 600 öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır. Bu üniversitede öğrenim görmek isteyen adayların belgeleri gönderip onay aldıktan sonra akademik mülakata katılmaları gerekmektedir.