Lar'ın Neşat Bahçesi, Laristan'ın Yerel Yöneticilerinin İkametgâhı

Lar'daki Bağ-ı Nişat Köşkü, ihmal edilmiş olmasına rağmen hala sunabileceği birçok güzelliğe sahiptir. Günümüz Lar şehrinin merkezinde yer alan bu bahçe, palmiye ağaçları ve güzel ağaçlarıyla İran'ın güney şehirlerinin rengini ve kokusunu taşımaktadır. Bağ-ı Nişat, Abbasi Köprüsü, Kurudere ve Kayseriye Çarşısı'nın yakınında bulunmaktadır ve bu özelliğiyle turistler için bir ziyaret seçeneği olabilir.

Bağ-ı Nişat'ın Tarihçesi

Geçmişte İran'ın güneyindeki geniş bir bölgeye "Laristan" denilmekteydi. Bu bölge, ticaret kervanlarının geçiş yolu üzerinde bulunması nedeniyle tarih boyunca büyük önem taşımıştır. Öyle ki, bölgede antik çağlardan Kaçar dönemine (19. yüzyıl) kadar uzanan kalıntılar bulunmaktadır ve İran'ın en eski çarşısı (Kayseriye Çarşısı) burada inşa edilmiştir. Lar halkının büyük bir bölümü ticaretle uğraşmaktaydı. Halen de bu şehrin önemli sayıda insanı Körfez ülkeleriyle ticaret yapmaktadır veya orada yaşamaktadır.

Lar, Safevi döneminde (16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar) yarı bağımsız bir şekilde yönetiliyordu ve yerel yöneticiler tarafından idare ediliyordu. Bağ-ı Nişat Köşkü de Lar'ın hükümet merkezi olarak kurulmuştur. Bağ-ı Nişat, Safevi döneminde inşa edilmiş ve Kaçar dönemine kadar bazı bölümleri eklenmiştir.

Bağ-ı Nişat'ın Özellikleri

Bağ-ı Nişat, yakın geçmişte şehrin yerel yöneticilerinin ikametgahı ve yaşam alanı olmuştur ve bu nedenle yaşam için gerekli imkan ve hizmetler burada mevcuttur. Bahçenin ortasında, üç katlı inşa edilmiş güzel bir köşk bulunmaktadır. Bu köşkün bodrum katı, son yıllarda Zoorhane (İran'ın geleneksel sporlarının yapıldığı spor salonu) olarak kullanılmaktadır.

Bağ-ı Nişat'ın Mimarisi

Bağ-ı Nişat, 35 x 135 metre boyutlarında dikdörtgen bir arazi üzerine inşa edilmiştir. Bahçenin ortasındaki köşkün, uzun ve dikkat çekici bir eyvanı bulunmaktadır. Eyvanın iki yanında ahşap kapılar yer almaktadır ve karşısında çokgen bir taş havuz inşa edilmiştir. Köşkün baş odasının ortasında, ışığın sağlanması ve havanın havalandırılması için sekizgen bir açıklık bulunmaktadır. Binanın her yerinde güzel alçı işçiliği ve mukarnaslar görülebilir. Bahçenin tüm bölümleri simetrik olarak inşa edilmiştir ve içinde bir hamam da bulunmaktadır.

Bağ-ı Nişat Hamamı

Bu hamam, bahçenin kuzeyinde yer almaktadır. Ana yapının inşasıyla eş zamanlı olarak inşa edildiği düşünülmektedir. Hamamın kemerli tavanı, helezonik taş sütunları ve kireç sıvası, ona özel bir güzellik katmaktadır. Tavanda, sıcak havanın çıkışını engellemek amacıyla camla kapatılmış ışıklıklar göze çarpmaktadır. Hamamın ihtiyacı olan ışık, güneşin doğuşundan batışına kadar bu ışıklıklar aracılığıyla sağlanmaktaydı.

Eski İran hamamları gibi, Bağ-ı Nişat Hamamı da farklı bölümlerden oluşmaktadır:

* Giriş: Bu bölüm, soğuk havanın hamamın içine girmesini engellemek için helezonik şekilde inşa edilmiştir. Şu anda hamamın ana girişi kapalıdır ve bahçe tarafından yeni bir giriş oluşturulmuştur.

* Soyunma Odası (Bîne): Bu bölümde, yıkanmadan önce ve sonra oturmak için platformlar bulunmaktadır. Soyunma odasının ortasında, hem süs havuzu hem de ayak yıkama yeri olarak kullanılan küçük bir havuz bulunmaktadır. Bu havuz soğuk suyla doldurulurdu.

*   Miyander/Serhan: Soyunma odası ve kazan kısmı arasında yer alır ve sıcak ve soğuk hava değişiminin kolayca gerçekleşmemesi için dolambaçlı bir koridordan oluşur. Ilık bölümün iki tarafındaki duvarlarda, sıcak su deposundan (hazne) gelen sıcak suyla doldurulan iki havuz bulunmaktadır. Bu havuzlardan çıkan buhar, soyunma odasından sıcaklığa soğuk hava girişini engellemek için bir bariyer oluştururdu.

Ilık bölümün sıcaklığa iki girişi bulunmaktadır: İlki, arkasında hamamın arkasında bulunan tünel (körü) aracılığıyla suyun ısıtıldığı bakır bir kazanın bulunduğu sıcak su deposundan; ikincisi ise sıcak su deposuna göre daha küçük olan soğuk su deposundandır.

* Germhane (kazan): Güzel kireç sıva süslemelerine sahip dört helezonik sütun, sıcaklığın tavanını taşımaktadır. Tavanın ortasında bir ışıklık bulunmaktadır. Sıcaklığın zemininde, sıcak suyun geçmesi için helezonik tüneller bulunmaktadır. Bu tüneller, suya ek olarak, hamamın zeminini ısıtıyor ve sıcaklıkta termal denge sağlıyorlardı.

Bağ-ı Nişat Lar'ın Ulusal Tescili

Bu eserin adı, 2003 yılında İran Ulusal Eserler Listesi'ne kaydedilmiştir.