Tebriz Karikatür Müzesi

Tebriz, "İlklerin Şehri" lakabıyla anılır. Bu şehir pekçok alanda İran'ın öncüsü konumundadır. Belediye, itfaiye, halk sineması, anaokulu, matbaa, sağırlar okulu gibi bazı sosyal, eğitimsel ve kültürel kurumlar ilk kez Tebriz'de kurulmuştur. Ancak bu şehir, karikatürlere odaklanan bir müzenin kurulması da dahil bazı alanlarda kıtasal ve hatta küresel düzeyde örnek ve özeldir. Kentteki Sanat Evi'nde bulunan "Tebriz Karikatür Müzesi", bu alanda Asya'daki ilk müze olarak biliniyor. Müze, dünyada sadece dört adet karikatür müzesinin bulunduğu bir dönemde kurulmuştur. Tebriz Karikatür Müzesi, büyüklük açısından Bulgaristan'daki benzer müzeden sonra dünyanın en büyük karikatür müzesi olarak kabul ediliyor.

Tebriz'deki Sanat Evi'nin (Karikatür Müzesi) Tarihi

Daha sonra Gülistan Bahçesi binası olarak anılacak olan bu yapının inşasına 1934 yılında başlanmıştır. Bina 1949 yılından beri faaliyette olup, ilk yıllarında Orduevi ve Kabul Salonu adıyla biliniyordu. İslam Devrimi'nin zaferinden (1979) sonra birkaç yıl bazı devlet kurumlarının idari merkezi olarak hizmet verdi... 1980'li yıllarda bu bina bir süre Tebriz Milli Kütüphanesi olarak faaliyet gösterdi. Bu kütüphanenin kurulması teklifi 1950'li yıllarda, Muhammed Ali Tarbiat'ın Tebriz Belediye Başkanı olduğu dönemde ortaya atılmıştır. Bu öneri üzerine, Tebrizli kültürseverlerin bir kısmı bir araya gelerek, bugünkü Tebriz'in merkezi yerinde Tebriz Milli Kütüphanesi adı altında bir binanın inşasına karar verildi. Halkın katılımıyla bu kütüphane önemli ve değerli eserlerin toplandığı bir yer haline gelmiştir. Balık derisine yazılmış ve Süryanice yazılmış en eski İncil el yazması olan "Havarilerin İncili" bu kütüphanedeki en önemli kitaplardan biridir. 1980'lerde, Tebriz Milli Kütüphanesi buraya taşındı. Gülistan Bahçesi binası ise o dönemde yaklaşık 55.000 cilt kitap içeriyordu. Bir süre sonra, şehrin Azadi Caddesi'nde Tebriz Milli Kütüphanesi'nin yeni binasının açılmasıyla birlikte, Gülistan Bahçesi binasının bir sanat evine dönüştürülmesi için binadaki tüm belgeler ve kitaplar, yeni yere taşındı. Böylece Sanat Evi ve Karikatür Müzesi 2006 yılında çalışmalarına başladı.

Tebriz'deki Sanat Evi'nin (Karikatür Müzesi) özellikleri ve mimarisi

Tebriz Sanat Evi'nin alanı 2860 metrekaredir. Yapı üç bölümden oluşmaktadır: Orta bölüm büyük bir salondan oluşmakta ve kuzey ve güney bölümleri çeşitli odalardan oluşmaktadır. Bu yapının Tebriz Belediye Binası ile aynı dönemde inşa edildiği düşünüldüğünde her iki yapı arasında birçok benzerlik görülmektedir. Bu benzerlik ilk bakışta hemen anlaşılıyor çünkü her iki yapının cepheleri Sprachhon taşından yapılmış. Binanın inşasından bu yana geçen onlarca yıl ve bazı bölümlerinin yıpranması nedeniyle, güney terasının ve salonların durumunu iyileştirmek için çeşitli yenilemeler yapılmıştır. Tebriz Sanat Evi'nin şu an üç salonu sanat galerileri ve sergilere ev sahipliği yapıyor. Ayrıca sanatsal gösterilerin yapılabileceği 350 kişilik kapasiteli bir amfi tiyatro da bulunmaktadır.

Kentin batı kesiminde bulunan Tebriz Karikatür Müzesi'nde, dünyanın dört bir yanından sanatçılara ait yaklaşık 14 bin karikatür, poster, kartpostal, pul, kartvizit ve karikatür prestij kitabı yer alıyor. Bu eserler onlarca yıldır bir araya gelerek Tebriz'de düzenlenen çeşitli etkinliklerin, aralarında 10'dan fazla uluslararası festivalin de bulunduğu etkinliklerin sonucudur. Müzenin iki galerisinde dünyanın en önemli karikatüristlerine ait 60 orijinal eser sergileniyor. Tebriz Karikatürcüler Derneği de bu binada yer almaktadır. Dernek, karikatür alanında periyodik olarak bölgesel, ulusal ve uluslararası festivaller düzenlemektedir. Bu komplekste ayrıca özel bir kütüphane de bulunmaktadır. Tebriz Karikatür Müzesi'nde ayrıca, müzenin girişinde bulunan ve Molla Nasreddin (Nasettin Hoca) dergisindeki hiciv karakterinden esinlenerek yapılmış, karikatür havası taşıyan heykeller de yer alıyor.

Tebriz Karikatür Müzesi nerede bulunmaktadır?

Karikatür Müzesi, kentin Gülistan Bahçe Parkı'nın kuzey kesiminde yer alan Tebriz Sanat Evi'nin bir parçasıdır. Özellikle Sanat Evi, Gutaka Metro İstasyonu ve Gülistan Bahçesi'ne yakın olması sebebiyle toplu taşıma araçlarıyla rahatlıkla ulaşılabilen bir yerdir.

Tebriz Sanat Evi'nin (Karikatür Müzesi) Ulusal Varlıklar listesine Kaydı

Bu yapı 2008 yılında İran'ın ulusal varlıklar listesine kaydedilmiştir.