Güney Sehend Etnografya Müzesi

Antropoloji müzeleri, insanların inançlarını, geleneklerini, dillerini, geçim kaynaklarını, yiyeceklerini, giyimlerini, konutlarını, sanatlarını  ve el işlerini, araç ve gereçlerini tanıtan mekânlardır. Bu müzelerde, insanların hayatlarının rutin ve alışkanlık haline gelmiş, dolayısıyla önemi fark edilmeyen yönleri sergilenmektedir. İran'da farklı bölgelerdeki insanların yaşam tarzlarındaki farklılıklar o kadar fazladır ki, adet ve inançlarından ortaya çıkan bir gökkuşağı olarak vasfedilebilir. Bu çeşitlilik iklimsel, coğrafi, etnik ve kültürel farklılıkların bir sonucudur. Bu nedenle İran'ın her yerinde, her bölgenin halkının kültür ve yaşam tarzının farklı yönlerini sergilemek amacıyla "antropoloji" başlıklı müzeler kurulmaktadır. "Güney Sehend Antropoloji Müzesi" aynı zamanda yüzyıllar boyunca doğayla iç içe yaşamış ve ona uyum sağlamış çalışkan ve gayretli insanların yaşamlarından kesitleri sergileme çabasıdır.

Güney Sehend Antropoloji Müzesi nerede?

Müze, Mehrabad Hamamı olarak bilinen eski bir binada yer almaktadır. Geçmişte, kentsel yaşam olanakları genişlemeden ve halka şebeke suyu ve ev hamamları sağlanmadan önce, bu hamam Bonab halkına sağlık hizmeti sağlayan en önemli merkezlerden biriydi. Geçmişte yakıt masraflarının yüksek olması ve suyun taşınmasının zor olması nedeniyle hamamlar, su tüketimi ve ısı tutma konusunda mümkün olduğunca verimli olacak şekilde tasarlanıyordu. İslam dininde temizliğe verilen önem nedeniyle hamamlar sosyal açıdan önemli mekânlar olarak kabul edilmiş, her dönemin en ileri mühendislik ve mimarlık bilgisinden yararlanılarak inşa edilmiştir. Ayrıca, çevredeki yüksek nem oranı nedeniyle, hamam yapılarının inşasında ve tasarımında daha fazla hassasiyet gerektiriyordu. Tüm bu hususlar Mehrabad Hamamı'nın inşasında açıkça görülmektedir. 324 metrekarelik bir alana sahip olan hamam, tuğla, taş ve saruçtan (bir çeşit harç) inşa edilmiştir. İran mimarisinde kullanılan en eski harçlardan biri olan sarucun kullanılması ve yapının tüm bileşenlerinin kireçle kaplanması yapıya büyük bir sağlamlık kazandırmıştır. Binanın dış cephesi taş kaideleri ve kırmızı tuğlalarıyla dikkat çekiyor.

Bazı kaynaklara göre Mehrabad Hamamı, Safeviler döneminde (16. yüzyıl) inşa edilmiştir. Daha sonra yapıda çeşitli restorasyon çalışmaları yapılmış ve son olarak 1996 yılında Bonab Belediyesi hamamı sahibinden satın alarak restore edilmesi için Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne vermiştir. Binanın restorasyonu 2003 yılında tamamlanmış ve hamam müzeye dönüştürülerek Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin ilk antropoloji müzesi unvanını kazanmıştır. Bu bina Mehrabad Cami'sinin karşısında yer almaktadır. Bu caminin de tarihi değeri vardır ve içinde bulunan kitabeye göre hicri 951 yılında inşa edilmiştir. Bu tarih, Kral I. Tahmasp'in saltanatına rastlar. Bu caminin en önemli bölümlerinden biri, bazı uzmanlara göre Safevi döneminde İran sanatının en güzel tezahürlerinden biri olarak kabul edilen güzel sütun başlıklarıdır. Mehrabad Camii 1968 yılında, Mehrabad Hamamı ise 1999 yılında İran Ulusal Miras Listesi'ne kaydedilmiştir.

Güney Sehend Antropoloji Müzesi; bölümleri ve özellikleri

Bu müze, antropoloji konusu üzerinde çalışan diğer müzeler gibi, bölge halkının gelenek ve yaşam tarzlarını tanıtmayı amaçlıyor ve Heştrud, Marağa, Bonab, Melikan ve Acebşir halkının araçlarını, kıyafetlerini ve günlük aktivitelerini sergiliyor. Müzede toplam 12 bölüm bulunmaktadır. Bu ayrım, insanların yaşamlarıyla ilgili araç, gereç ve faaliyetlerin kullanımına göre yapılmıştır. Müzenin 12 bölümü şunlardır:

• Müzik aletleri

• Tekstil endüstrisi

• Aydınlatma

• Mücevher

• Giyim

• Defin

• Geleneksel tıp

• Dualar ve büyüler

• Tarım aletleri

• Geleneksel el dokumaları

• Demircilik

• Su kapları