Şal Dokumacılığı

İran'ın geleneksel tekstil sanayisi ürünlerinden olan, bugün sadece Yezd bölgesinde üretilen ancak geçmişi çok eskilere dayanan pek çok şehirde üretilen şal çeşitli nakışları ve desenleriyle bir çeşit yün kumaşıdır. El dokuması halılarda olduğu gibi şalın da atkı-çözgüleri vardır. Çözgüler kumaşın arkasında yoğun bir şekilde yer alır.

İran'ın asil şallarının çözgüleri oldukça narin pürüzleri olan doğal ipeklerden oluşmuşken atkılarının cinsi pamuk telleriyle dokuluyordu. ancak günümüzdeki şalların çözgüleri viskoz riyon cinsinden, atkıları ise pamuk ya da polyesterdendir.

iran'ın geleneksel şalları ipliklerinin rengi genellikle bitkilerin kökleri, gövdeleri, yaprakları, çiçekleri, meyveleri ve kabuklarından elde edilirdi. Ancak günümüzde muhatapların zevklerinin çeşitliliği göz önünde bulundurularak şallar desenlerinde olduğu gibi çeşitli her türlü elde edilmiş renklerde üretilmektedir.

Geçmişte şalların kullanımı da kıymetli ve eşrafi ziyafet elbiselerin dikilmesi başta olmak üzere çeşitli alanlarda kendini göstermekteydi.

Şal dokumacılığı da bütün sanatlarda olduğu gibi ilk önce bir tasarım gerektirir. Geçmişte dokumacı sanatkarlar hayal gücü ve göz kararıyla önce şalı dokuyor, sonra ilgili desenleri kareli kağıtlar üzerinde çizerek şalın atkıları ve çözgülerine aktarıyorlardı. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte bu sanat da gelişmek doğrultusunda bilgisayarın yazılım imkanlarından yararlanarak daha güzel ve daha net tasarımlar yapma olanağına sahip olmuştur. Böylece, tasarım ve boyama işlemlerinin önceden yapılabilmesi, dokumacı sanatkarlar için işin sonucunu dokumaya başlamadan önce gözlemleme şansını oluşturarak daha hızlı bir şekilde değiştirme ve düzeltme imkanını sağlamaktadır.