Talış Musikisi

Talış mıntıkası Gilan Bölgesi'nin batısında yer almaktadır. İran'ın eski kavimlerinden olan Talışlıar Ariyenlerin İran platosuna  gelmeden önce Hazer Denizi'nin batı kıyılarında bulunan Elburz Dağlarında yaşamaktaydılar. Onlar İran'ın en eski kültür hazinelerinden birinin mirasçısıdır. Talış Musikisi bekir bir musiki olduğu halde zamanla  Gilek, Azeri ve Kürt musikilerinin bazı öğelerini içinde barındırmıştır.

Talış Musikisi genel olarak üç gruba ayrılmaktadır:

1. Destunlar (Yöresel Şarkılar):

Destanlar Talış'ın esas musikisi sayılan yöresel şarkılardır. Bu tür şarkılar her birisi Talış'ın çeşitli noktalarında özel bir havaya bürünür ve çeşitli slüplarla icra edilir.

2. Hava (Perde):

Talış Musikisi'nin önemli bir kısmı Hava veya Perde olarak bilinen sadece instrumanla icra edilen  kelâmsız ahenkler ve melodilerdir. Havalar yapı itibariyle Destunlardan alınan iktibaslar olup, ilgili konu ve mazmuna göre vasıf, savaş ve meclis musikileri gibi çeşitli biçemlere ayrılır. Talış Musikisinde Havaların icra edilmesi için kullanılan esas instruman neydir.

3. Şarkılar ve Makamlar

Çeşitli instrumanlar eşliğinde okunan şarkılar Talış Musikisi'nin bir başka kısmıdır. Oldukça çeşitlilik gösteren  bu tür musiki, Talıs'ın her tarafında ve her birisi özel bir münasebetle icra edilir. Bu tür Talış musikisi mazmun ve ahenk tonu açısından aşk, epik (pehlivanlık), irfani (tasavvufi), meclis, ilahi ve çalışma şarkıları ve makamları gibi çeşitli şekilleri vardır.

Talış'ta yaygın olarak kullanılan çalgılar ney, kaval, def, zurna ve tamburdur.